Judith Herzberg, liegen en politici? Cultureel Cafe Veenendaal 11 april 2011

Mijn bijdrage in het Cultureel Cafe in Veenendaal, op 11 april 2012

Judith Herzberg heeft mij ooit eens diep geraakt. Misschien niet Judith zelf, maar dan wel Herman van Veen die haar woorden in al hun eenvoud en puurheid met een liedje zo ontwapenend in mijn hoofd wist te planten.

Diegenen die het gedicht Liedje van Judith kennen, zullen zich afvragen waarom nu juist dit gedicht, op een avond dat lokale politici in een cultureel café aan de verleiding worden blootgesteld beloften te doen die later zomaar niet ingelost kunnen worden.

Het is mijn vertaling, misschien zomaar schoppend tegen alles dat cultuurgoden met wijze woorden en diepzinnige blikken geïnterpreteerd hebben in dit gedicht.

Het gedicht kent vijf strofen. En iedere strofe zou je je, als je in de politiek zou zitten, mogen aantrekken als een inwoner dat tegen je zegt.

Zie daar de inwoner van Veenendaal, met vragende ogen kijkend naar die mens, die één van de 33, de drieënendertiger.


Onschuldig vraagt die inwoner aan de drieëndertiger:

Lieg alsjeblieft niet tegen me
Niet over iets groots, niet over iets anders
Liever hoor ik het vernietigendste dan dat je liegt
Want dat is nog vernietigender


En zo verbindt die inwoner zich met die drieendertiger. Een warm gevoel van verbondenheid stroomt door hun beider zielen. De inwoner legt zijn ziel open en zegt:

Lieg niet over liefde
Iets dat je voelt, iets dat je zou willen voelen
Liever wordt ik bedroefd dan dat je liegt
Want dat is nog bedroevender


Samen kunnen ze de boze wereld in een onzekere toekomst aan. Samen kunnen ze nu toch alle gevaren aan. De inwoner spreekt de drieëndertiger toe:

Lieg niet tegen me over gevaar
Want ik voel toch je angst,
en wat ik gewaar word is waar
Of ik ken je niet, en dat is nog gevaarlijker


En zo bestrijden ze, zij aan zij, de ziekten van de samenleving. Maar de drieëndertiger kent zijn beperkingen, kent zijn onvermogen. De inwoner, niet helemaal blind van vertrouwen, vraagt indringend:

Lieg niet tegen me over ziekte
Liever kijk ik de diepte in dan dat ik me verlies
In een van jouw lieve verzinsels
Want daarmee verlies ik me dieper


De drieëndertiger verliest zijn glans, niet alles blijkt maakbaar. Wat hij ook beloofd heeft. Die handdoek gaat soms de ring in. Die inwoner ziet de nobele ridder in de drieëndertiger sterven. En hoe anders zijn nog steeds de woorden die hij spreekt. De inwoner smeekt:

Lieg niet tegen me over sterven
Want zolang we er nog zijn vind ik dat toegangloze
Niet-mededelen-wat-je-denkt
Erger en zoveel doder.



Waarmee ik wil zeggen dat er niets mis is met zichtbaar en open met je gevoel te besturen.

Dank voor jullie tijd.